Verbinder

Mediation is succesvoller, minder tijdrovend en minder prijzig dan de juridische weg

Partijautonomie bij arbeidsmediation Ruzie op het werk Ze had het zich allemaal zo anders voorgesteld, de vrouw die tijdens het intakegesprek tegenover me zit. Haar bedrijfsarts adviseerde de HR-manager van B. om een mediator in te schakelen, omdat er ook sprake was van een arbeidsconflict. De re-integratie van B verliep niet helemaal volgens plan en volgens B. kwam dat door haar nieuwe leidinggevende. Hij begreep haar niet en hun eerste kennismaking op de werkvloer was niet prettig verlopen. Gesprekken daarna ontaardden in geruzie en na de laatste aanvaring was ze boos en verdrietig naar huis gegaan. Dat was een tijdje geleden. Wat nu? Ze zag het niet meer zitten. Langdurig ziekteverzuim Hij zit een paar uur later rustig tegenover mij aan tafel. Zijn armen kruislings over elkaar en zijn blik dwaalt regelmatig af naar zijn mobiel die voor hem op tafel ligt. Op mijn verzoek staat de mobiel van G. op stil, maar hij legt hem niet weg want hij kan nog gebeld worden en dat is een belangrijk gesprek dus hij zal moeten opnemen. Ik zeg dat als het heel dringend is, ik daar begrip voor heb en vraag hem om het wel kort te houden. Dit intakegesprek is immers ook belangrijk, toch? G. beaamt dat en vertelt dat hij als interim manager sinds kort op de afdeling van B. werkt. Hij begrijpt niet hoe het mogelijk is dat B. al zo lang in de ziektewet zit en hij krijgt klachten van collega’s over haar. Dit kan zo toch niet langer? Conflict of probleem? Beiden staan open voor mediation, maar hun twijfels hangen in de lucht. Het eerste gezamenlijke gesprek begint moeizaam, want ze zijn het oneens over de globale omschrijving van de kwestie in de mediationovereenkomst. Volgens G. is er geen arbeidsgeschil, maar een functioneringsprobleem. Volgens B. is er wel degelijk sprake van een conflict, veroorzaakt door hun verstoorde werkrelatie. Ik kom tot een omschrijving waar beiden zich in kunnen vinden en geef hen ruime gelegenheid om hun verhaal te doen. De emoties zitten hoog en aan het eind van de sessie zien ze een tweede gesprek niet echt zitten. ‘Hoe gaan jullie dan verder met elkaar’?, vraag ik. En ze beseffen dat ze inderdaad nog niet samen verder kunnen. Ik vertel hen welke opties er zijn en vraag of ze hierover de volgende keer met elkaar in gesprek willen gaan. Dat zien ze wel zitten en we maken een nieuwe afspraak. In het tussentijdse verslag dat ik daarna opstuur, noteer ik hun belangen en het gemeenschappelijke belang: duidelijkheid en doorpakken. Partijautonomie Tijdens de tweede sessie bespreken we het verslag en noteer ik de drie opties op een whiteboard. Elke optie wordt besproken, met voor- en nadelen en wat reële mogelijkheden zijn in de praktijk. Als ik aan B. vraag wat ze wenst, is ze heel duidelijk: ze wil rust. Rust om te herstellen van haar burn-out, rust om na te denken over haar opties en rust om stil te staan bij hoe ze haar toekomst ziet bij de organisatie waar ze al 22 jaar werkt. Als G. oprecht zegt dat hij haar die rust gunt en hoe hij dat voor zich ziet, is de lucht geklaard. Ze praten samen over mogelijkheden en voeren voor het eerst sinds hun kennismaking op respectvolle wijze een gesprek met elkaar. Ze besluiten om samen met HR een afspraak te gaan maken om de twee overgebleven opties daar te bespreken. Ik vraag hen of ze mij daarbij n og nodig hebben en ze knikken allebei nee. Ik adviseer hen nog om zich door een deskundige te laten adviseren over de consequenties van beide opties en beëindig de mediation. Na afloop verstuur ik het opbrengstdocument en ik wens hen veel succes met het vervolg. Als beide partijen weer samen verder kunnen dan is het goed om je als mediator terug te trekken. Partijautonomie is immers één van de belangrijke pijlers waarop mediation rust.

Vol verbijstering kijk ik naar een uitzending van Rambam (BNNVARA) waarin een coach een jonge vrouw, die overduidelijk depressief is, bij haar thuis in een korte sessie coacht. Zelfs als de vrouw aangeeft soms suïcidale gedachtes te hebben, verwijst de coach haar niet door naar een professionele hulpverlener. De depressieve vrouw is een van de presentatrices van het programma en faket haar gemoedstoestand in het bijzijn van een verborgen camera. Ik weet dat de coach in de val is gelokt door Rambam , maar de coach is echt. Zijn rol is niet gespeeld en zijn aanpak is zo onprofessioneel dat je blij bent dat de makers van het programma dit onderwerp op creatieve wijze hebben onderzocht, belicht en met ons delen. Doorverwijzen Juist om meer inzicht te krijgen in psychische problemen, zodat ik cliënten tijdig kan doorsturen naar een andere professional, schreef ik me in voor de cursus 'Mental Health First Aid' (MHFA) van Indigo. Want als ik een nieuwe heup moet dan ga ik toch ook naar een orthopeed en niet naar een plastisch chirurg? Ieder zijn vak en specialisme, vind ik. En als coach moet je de grenzen kennen en erkennen van je eigen professie. Ook als mediator vind ik de cursus een toegevoegde waarde voor mijn praktijkvoering bij Vigilant . Er zijn namelijk een aantal criteria waaraan conflictpartners moeten voldoen om mediation een kans van slagen te geven. Eén daarvan is gelijkwaardigheid. En als één van de partijen niet competent is, vanwege bijvoorbeeld psychische problemen, dan moet je daar als mediator bij stil staan en aandacht aan besteden. MHFA De cursus MHFA is een soort EHBO-cursus voor mensen met psychische problemen. Er is aandacht voor de-stigmatisering, normalisering en het vergroten van de handelingsbekwaamheid in de omgang met mensen met psychische klachten onder de algemene bevolking. Eén op de vier mensen krijgt in zijn leven zelf te maken met psychische problemen. En één op de twee mensen kent zo iemand in zijn/haar naaste omgeving. Als ‘first responder’ vergroot je je kennis over psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen, psychose en problemen met middelengebruik. Verder leer je a.d.h.v. een actieplan (BLIZZ) om situaties beter in te schatten en ontwikkel je vaardigheden om te kunnen handelen, zowel bij mensen met beginnende psychische problemen als bij mensen die in een crisis verkeren. Doelgroep Mij werd de cursus via MeerVoormekaar aangeboden, omdat ik als vrijwilliger werkzaam ben bij buurtbemiddeling, maar de cursus is voor iedereen bedoeld. En in het bijzonder voor mensen die in hun werk te maken krijgen met mensen met psychische problemen, zonder een uitgebreide zorgopleiding op dit gebied. Het gaat onder andere om hulpverleners (politie, ambulance, brandweer, thuiszorg), leraren, ambtenaren, woningbouwconsulenten, sportbegeleiders en vrijwilligers in de wijk. De cursus bestaat uit vier dagdelen en een digitale kennistoets. Gisteren was mijn laatste bijeenkomst. Met veertien andere cursisten heb ik vier middagen ervaringen en kennis gedeeld onder begeleiding van twee ervaren en gedreven cursusleiders. Irm en Tilly, bedankt voor jullie geduld met deze enthousiaste en dynamische groep én voor het delen van jullie expertise. Hierdoor is mijn deskundigheid als gecertificeerd coach weer verder toegenomen.

Hoe ik mensen moet coachen en mediaten is mij bekend. Maar hoe word ik een succesvol ondernemer en hoe maak ik van mijn bedrijf een bloeiende onderneming? Daarvoor nam ik dus zelf een coach in de arm, nadat ik in april 2019 Vigilant als bedrijf had ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Mensen coachen is een prachtig beroep, maar als je als businesscoach een coach gaat coachen dan moet je volgens mij meer in je mars hebben. De startende ondernemer Een van mijn eerste ‘investeringen’ was de aanschaf van de Startersgids voor zzp’ers van Rinske Jansen. Hierin staan een stappenplan, aandachtspunten voor je administratie en hoe je een ondernemingsplan schrijft. Dat laatste vind je overigens ook uitgebreid terug op de site van de Rabobank. Als je een financiering voor je bedrijf nodig hebt dan is zo’n businessplan verplicht, maar ik vond het raadzaam om puur voor mezelf belangrijke zaken te overwegen en op een rijtje te zetten. Het ondernemingsplan van Vigilant was een van de eerste onderwerpen die ik met mijn persoonlijke businesscoach besprak. Andere zaken waren: marktconforme uurtarieven, aanpak acquisitie, een goede pitch maken, hoe onderscheid ik mezelf in de branche en feedback op mijn website. De startversneller Uit de vele coaches van De Startversneller koos ik Fokko Bonsma. Vooral de energie en humor in zijn beschrijving, spraken mij bijzonder aan. Via De Startversneller is er namelijk budget voor een businesscoach en een opleiding; 80% van deze kosten krijg je vergoed. Voorwaarde is wel dat je bedrijf niet langer dan vijf jaar staat ingeschreven bij de KvK én dat je fulltime bezig bent met je bedrijf of van plan bent om dat te gaan doen. De Startversneller is helaas alleen voor startende ondernemers in de provincies Gelderland en Overijssel. Na een telefonische intake, kreeg ik toestemming om mijn aanvraag in te dienen. Vervolgens deed ik de Entrepreneurscan, waarmee ik inzicht kreeg in mijn ondernemersvaardigheden. En daarna ging ik op zoek naar een geschikte businesscoach. In juni 2019 ontmoette ik Fokko voor het eerst bij mij op kantoor en vandaag was alweer de achtste en (vooralsnog) allerlaatste sessie met hem. De businesscoach Een businesscoach kan je als persoonlijke begeleider vooruit helpen bij het laten groeien van je bedrijf. Deze coaching kan op één persoon gericht zijn, maar ook op een heel team of organisatie. Ook bij business coaching is het doel bewustwording creëren. Op mijn vraag aan Fokko hoe het voor hem als businesscoach was om mij als mediator en loopbaancoach te coachen, antwoordde hij: 'Om als businesscoach jou te kunnen coachen bemerk ik dat er meer bij komt kijken dan de "normale" benadering en werkwijze. Als professional coach/mediator heb jij een gedegen opleiding gevolgd waarbij zelfreflectie, zelfkennis en een gezonde drang naar intern onderzoek onderdeel zijn geweest van het leertraject. Als coach ben ik met je meegelopen en heb in levenden lijve dit proces met je mogen observeren. Tijdens dit meekijken vielen mij bepaalde blinde vlekken op. Deze vlekken zijn blind, omdat je nog geen zicht hebt op dit stuk. Door ze te benoemen en samen te verkennen, komt inzicht in wat maakt dat je hier nog geen beeld van hebt. Deze nieuwverworven inzichten leiden tot een samenspel van onderzoek, dat alleen kan ontstaan vanuit een oprecht vertrouwen dat we allemaal uniek zijn en nog niet af. Het was mij steeds een waar genoegen met je op te lopen naar weer een stukje heelheid'. Dat genoegen was geheel wederzijds Fokko, bedankt voor jouw betrokkenheid en ondersteuning. Dankzij jou heb ik nóg meer vertrouwen in het succes van Vigilant.

In februari 1987 startte ik met de Verpleegkundige-A opleiding in het Radboud-ziekenhuis te Nijmegen. In deze setting hoorde ik voor het eerst over de rouwcurve met vijf stadia van Elisabeth Kübler-Ross. Na zeven maanden theorie ging ik als stagiair aan het werk op diverse afdelingen in het ziekenhuis. De eerste patiënt die tijdens jouw dienst overlijdt, vergeet je nooit. Zoals ook de impact van zo’n verlies voor familie en vrienden. In die eerste uren na zo’n heftig afscheid word je als zorgprofessional vooral met de eerste fase van rouwverwerking geconfronteerd; mensen geloven niet dat iemand voor altijd weg is. Daarnaast zag ik in het ziekenhuis mensen ook rouwen om het verlies van hun gezondheid of heelheid door ziekte of na een operatie. Als verpleegkundige verzorg en verpleeg je niet alleen patiënten, maar je vangt ook hun naasten op. We zijn immers allemaal onderdeel van een sociaal systeem; gezin, familie, vrienden, collega’s, buren. Een goed hulpverlener weet dat en handelt daarnaar en kennis van de diverse stadia van rouwverwerking bij verlies helpt daarbij. Bron: vijf stadia van rouwverwerking’ door Elisabeth Kübler-Ross. Rouw bij verlies en verandering Elisabeth Kübler-Ross onderscheidde in het rouwproces vijf fasen. Ze beschouwde rouw echter niet als een lineair proces dat mensen stap voor stap doorlopen. Bij iedereen verloopt het rouwproces anders. Sommige mensen slaan fasen over. Anderen blijven lang in één fase hangen of hernemen een eerdere fase. Mensen in rouw hebben behoefte aan een veilige plek om hun gevoelens te kunnen uiten. Het is daarbij belangrijk dat ze niet alleen worden gelaten. Ook respect voor het unieke proces van iedere persoon is nodig. Iemand kan niet op bevel een bepaalde fase doorleven of afsluiten. Bewustzijn van het proces helpt wel om te (h)erkennen wat er gebeurt en om geduld te hebben. Hoewel de focus van Elisabeth Kübler-Ross op stervensbegeleiding lag, zijn de vijf fasen herkenbaar in elke emotionele reactie op verlies en verandering. Rouw bij mediation Totaal onverwacht kom ik diezelfde rouwcurve decennia later weer tegen tijdens de opleiding mediation. Rouw is immers een reactie op verlies, dus dat kan ook het verlies zijn van: een baan, een samenwerking, inkomen, status, een huwelijk. Ook als mediator is het belangrijk om rouw te herkennen en te erkennen, zodat partijen bijv. niet te snel in de onderhandelingsfase belanden. Iemand in een rouwfase heeft tijd nodig en zal meestal zelf aangeven wanneer iets wel/niet kan. Deze persoon onderhandelt namelijk op zo’n moment vooral met zichzelf. Als mediator moet je uiteraard het verschil zien tussen rouw als echt verdriet of als strategie. Vijf stadia van rouw zijn: ontkenning, woede, marchanderen, depressie en aanvaarding. 1. Ontkenning In het stadium van ontkenning kan een eerste reactie zijn dat je verlamd bent van schrik, of wegzinkt in een soort verdoving. Dit eerste stadium van verdriet helpt om het verlies te overleven. Je verkeert in een toestand van shock en ontkenning. Dit helpt om het verlies aan te kunnen. Ontkenning helpt om zelf te bepalen in welk tempo je verdriet toelaat. Ontkenning is een natuurlijke manier om niet méér binnen te laten dan je aankunt. Het is anders veel te emotioneel en te overweldigend. Ontkennen neemt vaak de vorm aan van vraagtekens zetten bij de realiteit. Is het waar? Is het echt gebeurd? Het is een manier om de pijn te ontkennen, terwijl je probeert de realiteit van het verlies te accepteren. Als de ontkenning vervaagt, komt er langzamerhand steeds meer plaats voor de werkelijkheid. Je gaat je vragen stellen over het hoe en waarom. Hoe heeft dit kunnen gebeuren, zul je je misschien afvragen terwijl je alle omstandigheden op een rijtje zet. Je begint de zoektocht naar inzicht. Je onderzoekt de omstandigheden, waaronder het verlies heeft plaatsgevonden. Moest het wel gebeuren? Moest het op die manier gebeuren? Had het nog op een of andere manier voorkomen kunnen worden? De onontkoombaarheid van het verlies dringt geleidelijk door. Met elke vraag die wordt gesteld begin je zonder het te beseffen aan het helingsproces. Je wordt sterker, en de ontkenning verdwijnt langzaam naar de achtergrond. Maar naarmate je dat proces meer ruimte geeft, komen er ook steeds meer gevoelens naar boven die je al die tijd ontkend hebt. 2. Woede Het is belangrijk om te beseffen dat de woede naar boven komt als je je eenmaal veilig genoeg voelt om tot je te laten doordringen dat je vermoedelijk wel zult overleven wat nog komen gaat. Aanvankelijk verbaast het je dat je het verlies überhaupt hebt overleefd. Dan slaan andere gevoelens toe, en woede staat gewoonlijk vooraan in de rij, hoewel ook andere gevoelens, zoals verdriet, paniek, pijn en eenzaamheid, heviger dan ooit de kop opsteken. Je kunt ook woedend zijn op jezelf, omdat je dit niet hebt kunnen voorkomen. Maar bovenal kun je boos zijn op de onverwachte, onverdiende en ongewilde situatie waarin je je opeens bevindt. Woede is een noodzakelijk stadium van het helingsproces. Wees bereid je woede te voelen, al lijkt er geen eind aan te komen. Hoe meer je je woede werkelijk voelt, des te eerder zal hij ook vervliegen en des te diepgaander het helingsproces zich zal voltrekken. Er schuilen vele andere emoties onder de woede, en daar zul je allemaal op z’n tijd aan toekomen, maar woede is de emotie die we het meest gewend zijn te beheersen. We gebruiken woede vaak om de onderliggende gevoelens te vermijden, tot we er klaar voor zijn ook die onder ogen te zien. Woede is een nuttige emotie, totdat je de eerste golven ervan voorbij bent. Pas dan ben je klaar om dieper te gaan. 3. Marchanderen Vóór een verlies lijkt het alsof je alles zou willen doen, als het verlies jou maar gespaard mag blijven. Ik zal nooit meer ….., als ik het verlies kan voorkomen. Ná een verlies kan marchanderen de vorm aannemen van een tijdelijke wapenstilstand. Als ik de rest van mijn leven er nu eens aan wijd om ….., kan ik dan wakker worden en ontdekken dat dit allemaal een nare droom is geweest? Je verdwaalt in een labyrint van beweringen die allemaal beginnen met als, of stel dat. Je wilt dat het leven weer wordt zoals het was. Je wil terug in de tijd. Marchanderen gaat vaak gepaard met schuldgevoelens. Met terugwerkende kracht betrap je jezelf op allerlei fouten en je denkt dat je het heel anders had kunnen of moeten doen. Je kunt zelfs marchanderen met de pijn. Je zou alles willen doen om maar niet de pijn van het verlies te hoeven voelen. Marchanderen kan tijdelijk verlichting geven van de pijn die centraal staat in het verdriet. Soms kan marchanderen je ook van het ene stadium naar het andere helpen. Het kan een tussenstation zijn om de tijd te nemen die misschien nodig is om je aan de nieuwe omstandigheden aan te passen. Marchanderen kan de leemtes vullen die sterke emoties over het algemeen domineren en die het leed vaak op afstand houden. Het stelt je in de gelegenheid te geloven dat je weer orde kunt brengen in de chaos die bezit van je heeft genomen. In het marchandeerstadium verandert je geest gebeurtenissen uit het verleden aan de hand van veronderstellingen die beginnen met stel dat en als. Uiteindelijk komt je geest onontkoombaar tot die ene conclusie: de tragische werkelijkheid van het verlies. 4. Depressie Na het marchanderen verplaatst je aandacht zich regelrecht naar het heden. Het is belangrijk te weten dat zo’n depressie geen teken is van een psychische aandoening. Het is de gepaste reactie op een groot verlies. Je trekt je terug uit het leven, achtergelaten in een mist van intens verdriet, en je vraagt je wellicht af of het nog zin heeft door te gaan. De ochtend breekt aan, maar dat kan jou niks schelen. Een stem in je hoofd zegt dat het tijd is om op te staan, maar daar heb je helemaal geen zin in. Je hebt er misschien zelfs helemaal geen reden voor. Het leven lijkt zinloos. Opstaan uit bed is net zoiets als een berg beklimmen: je voelt je zwaar en rechtop staan vergt iets van je waartoe je misschien niet in staat bent. Als je al een manier vindt om door je dagelijkse bezigheden heen te komen, lijken ze allemaal even leeg en zinloos. Het kan je allemaal niet genoeg schelen om je nog ergens druk over te maken. Depressiviteit na een verlies wordt te vaak als onnatuurlijk gezien: een toestand waar een oplossing voor moet worden gevonden, iets waar je uit moet worden getrokken. De eerste vraag die je jezelf moet stellen is of de situatie waarin je je bevindt echt deprimerend is. De zware, donkere gevoelens van depressiviteit waar verdriet mee gepaard gaat, hoe normaal ook, worden in onze maatschappij vaak gezien als iets wat moet worden behandeld. Uiteraard kan een klinische depressie die niet wordt behandeld tot een verslechtering van je psychische gezondheid leiden, maar in een tijd van rouw is een depressie een natuurlijke reactie: je zenuwstelsel wordt afgesloten om je te beschermen en je de tijd te gunnen je aan te passen aan iets, waarvan je het gevoel hebt dat je het niet aankunt. Als verdriet een proces van heling is, dan is depressiviteit een van de vele noodzakelijke stappen langs die weg. Hoe zwaar het ook is, depressiviteit kan op een paradoxale manier worden aangepakt. Als je het jezelf toestaat depressief te zijn, zal je depressiviteit weggaan, zodra het zijn werk in het rouwproces heeft gedaan. Depressiviteit maakt ruimte voor groei. 5. Aanvaarding Aanvaarding wordt vaak verward met het idee dat je het uiteindelijk wel best vindt wat er gebeurd is. Dat is niet het geval. Met het stadium van aanvaarding wordt bedoeld: aanvaarden dat die nieuwe realiteit ook de permanente realiteit is. Je zult die realiteit nooit prettig vinden of zo gaan plooien dat je die wel prettig vindt, maar uiteindelijk zul je de realiteit wél accepteren. Aanvaarden wil zeggen dat je onderkent wat je verloren hebt en dat je leert leven met dat verlies. Het is belangrijk dat je omgeving begrijpt dat je geleidelijk aan, in je eigen tempo, vrede zult kunnen vinden met wat er gebeurd is. Je begint een nieuwe relatie, vindt een nieuwe baan of andere zakenpartner. Aanvaarding vinden kan ook gewoon een kwestie zijn van meer goede dagen hebben dan slechte. Als je weer van het leven kunt genieten, ontstaat vaak een gevoel van verraad. Je kunt nooit vervangen wat je is ontvallen, maar je kunt wel nieuwe banden aanknopen, nieuwe betekenisvolle relaties beginnen, nieuwe onderlinge afhankelijkheden aangaan. In plaats van je gevoelens te ontkennen, luister je naar je eigen behoeften; je beweegt, je verandert, je groeit, je ontwikkelt je. Je investeert weer in contacten met anderen en in je relatie met jezelf. Maar dat kun je pas doen als je het verdriet de tijd hebt gegund (Merlijn Training & Advies). Rouw bij loopbaancoaching Iedereen maakt tijdens zijn leven diverse veranderingen mee. Als loopbaancoach heb ik te maken met mensen die moeten omgaan met verlies en verandering in hun werksituatie; ontslag, reorganisatie, fusie, nieuwe leidinggevende. Of men deze veranderingen zelf wilt of dat ze door anderen zijn afgedwongen, maakt veel uit voor de verwerking ervan. Het proces van verwerking is meestal verschillend, maar er zijn wel degelijk patronen herkenbaar. Ook hier zie je eerst een daling van de stemming en vervolgens een stijging. De verschillende fasen hierbij zijn: verlies van overzicht, beperken van gevolgen (ontkenning), het diepe gat (woede en depressie), loslaten van het verleden, testen van de grenzen, zoeken naar betekenis (aanvaarding) en integratie. Het proces van verwerking loopt niet altijd in deze volgorde. Er zal vaak sprake zijn van terugval en van sprongen. Maar herkenning en erkenning helpt zowel betrokkenen als mensen in de directe omgeving. Verschillende factoren zijn van invloed op de intensiteit en tijdsduur van verwerking: eerdere ervaringen, levensfase waarin je zit, wel/geen invloed, verwachtingen, EQ, omgeving, zelfkennis, hoeveelheid veranderingen op hetzelfde moment en de mate waarin je tijd hebt/krijgt. Feit is dat je pas verder kunt als je erkent wat er werkelijk aan de hand is en wat de verandering of het verlies met je doet (Alba academie). In een uitzending van Jacobien op zondag zijn o.a. ontslagpsycholoog Janske van Eersel en ontslagen werkneemster Hetty aan het woord over welke impact een ontslag op iemand kan hebben. Erkenning, zorgvuldigheid en een afscheidsritueel zijn belangrijke elementen voor de verwerking van het verlies van je baan. Kijk via deze link: https://lnkd.in/e_N4cp B

De eerste keer dat ik het woord mediaton hoorde was in de herfst van 2018. Nog geen twee jaar geleden dus, terwijl vandaag de dag er geen dag voorbij gaat zonder dat het begrip mediation of mediator in gesprekken, op social media of in mijn gedachten voorkomt. Mijn interesse ontstond echter pas in dat najaar toen iemand mij vroeg om als neutrale derde een moeilijk gesprek bij te wonen. Achteraf verliep dat gesprek lang niet zo moeizaam als gevreesd en mijn rol was zeer klein, maar blijkbaar was mijn toezegging en aanwezigheid voldoende steun voor beide partijen om tot goede afspraken te komen. En nu ben ik officieel een mediator en sta ik eindelijk ingeschreven in het kwaliteitsregister van de Mediatorsfederatie Nederland (MfN) . Maar dat ging uiteraard niet vanzelf. Daar ging veel tijd, geduld en energie in zitten. In dit stuk neem ik je mee en vertel ik over mijn weg naar het MfN-register. Oriëntatie opleidingen Mijn eerste stap was een interview met een mediator bij mij in de buurt. Ik had acht vragen voor hem die varieerden van beroepsinhoud, voor- en nadelen en opleidingen tot tips en werkgelegenheid. Hij was MfN-geregistreerd en dat was voor mij op dat moment het hoogst haalbare in mediationland. Na dat gesprek ging ik me oriënteren op opleidingen; ik vergeleek cursusaanbod, locaties en kosten met elkaar en koos voor de zesdaagse basistraining van Merlijn training & advies. Ik moest drie boeken aanschaffen, waaronder het Handboek Mediation, waarvan ik vóór aanvang van de cursus de eerste acht hoofdstukken gelezen moest hebben. Dus in de kerstvakantie van 2018 las ik desbetreffende hoofdstukken en maakte een uitgebreide samenvatting, zodat de theorie beter kon beklijven. Ik vond het erg interessant en zag mezelf al in de toekomst als mediator aan het werk. Basistraining en buurtbemiddeling In januari 2019 startte ik, samen met negen andere cursisten, met de basistraining en naast de theorie werd er gelijk veel geoefend. Dat was erg zinvol en leerzaam. In de rollenspellen was ik soms mediator, soms een partij of ik observeerde de oefengesprekken om achteraf feedback te geven. De trainers waren ervaren mediators en de sfeer in de groep was fijn en veilig. Na deze cursus werd mij vooral duidelijk dat ik nog veel te leren had, voordat ik een MfN-mediator zou zijn. Om meer praktijkervaring op te doen, meldde ik me als vrijwilliger aan bij de buurtbemiddeling in mijn woonplaats. Er is natuurlijk een groot verschil met mediation, want bij buurtbemiddeling neemt één van de partijen het initiatief en bij mediation komen beide partijen vrijwillig naar een mediator. Maar er is ook veel overlap en ik zou als conflictbemiddelaar ruime ervaring kunnen opdoen. Kwaliteitsregister In juni rondde ik de cursus Buurtbemiddeling af en in augustus had ik mijn eerste casus. Als buurtbemiddelaar ga je altijd samen met een collega op huisbezoek en ook daarin verschilt het van mediation. Je houding, de vraagtechnieken en interventies komen grotendeels wél overeen, dus dit voelde als een prima vervolgstap voor mijn weg naar het MfN. Omdat mediator geen beschermd beroep is en iedereen zich dus mediator kan noemen, bemerkte ik bij mezelf een grote behoefte om me kwalitatief te gaan onderscheiden. Vandaar dat ik in juli de tweedaagse training MfN-registratie: theorie en assessment bij Merlijn ging volgen. Ook nu zat ik weer in een fijne en gemotiveerde groep cursisten en hieruit is zelfs een intervisiegroep ontstaan. Intervisie Ditmaal stonden vooral de juridische aspecten centraal, evenals de kennistoets en de beoordelingscriteria van het praktijkassessment. En vanaf dat moment voelde ik de druk van de theorie- en praktijktoets. En ik niet alleen. Al mij medecursisten hadden het over beide toetsen en als iemand een van beide had gehaald dan was ik blij voor hen, maar ik dacht ook met afgunst aan de opluchting die dat resultaat met zich mee moest brengen en ik wilde nog maar één ding; zo’n zelfde resultaat en diezelfde opluchting. Mijn bedrijf Vigilant begon inmiddels te lopen, de eerste opdrachten kwamen binnen en ik wilde vóór het eind van het jaar de theorietoets hebben afgerond. Ik maakte een planning, begon met studeren en was erg blij met een mooie samenvatting van iemand uit mijn intervisiegroep. We spraken regelmatig bij iemand thuis af en oefenden mediations a.d.h.v. casuïstieken uit een oefenboek, om zo ook de praktijkervaring goed te onderhouden. Theorie-examen En begin december was het dan zover; het theorie-examen mediation. Ik koos voor de digitale optie, want dan kreeg je gelijk de uitslag. Veel te vroeg reisde ik af naar Arnhem en meldde ik me present. Het probleem was dat ik geen echte voorstelling had van de soort vragen die werden gesteld. De inhoud was bekend (en erg veel) en tijdens de tweedaagse training werden er wel een aantal toetsvragen gesteld en besproken, maar op dat moment had ik me nog niet uitgebreid in de theorie verdiept, dus dat fungeerde meer als een diagnostische toets. Waarop ik overigens weinig scoorde. Kort van tevoren waren een paar mensen uit mijn intervisiegroep geslaagd, maar er was ook iemand gezakt en de zenuwen gierden door mijn lijf. Maar ik haalde de toets ruim voldoende en de opluchting was nog groter dan ik me had voorgesteld. Nu nog slechts één hobbel te nemen; het praktijkassessment. Voorbereiding praktijkexamen In januari 2020 besloot ik om me te gaan specialiseren als arbeidsmediator en ik schreef me in voor de vierdaagse specialisatietraining via Merlijn. Deze startte begin maart en daar kwam ik weer dezelfde trainer tegen van de keren daarvoor. Hij informeerde naar de stand van zaken en bood aan om als opleidingsassessor aanwezig te zijn bij mijn praktijkassessment. Dat leek me een goed plan en ik plande via Intop een datum; 1 mei 2020. Ondanks de hoge kosten koos ik voor een live-assessment, omdat daarbij een reflectiemoment aanwezig is waarin je gemaakte keuzes kunt onderbouwen en kunt terugblikken op wat wel/niet goed ging. Ook kun je gebruikmaken van een korte time-out. En toen brak de Coronacrisis uit. Live-assessment Intop belde me met de mededeling dat wat hen betreft het praktijkexamen RIVM-proof kon doorgaan en ik besloot ervoor te gaan. Ik kocht het boekje Taal van de mediator om me voor te bereiden op het live-assessment en ik oefende ondertussen online met mijn intervisiegroep. Ik kreeg telefonisch nog tips van de trainer en op vrijdag 1 mei reed ik naar Hilversum. Er waren goede maatregelen genomen en ik was blij dat ik het examen niet had uitgesteld. Uit de vier casussen koos ik het burenconflict en ik bereidde me voor. Het was spannend, maar de acteurs speelden hun rol goed en ze waren minder weerbarstig en lastig dan mijn collega’s tijdens de trainingen en intervisies. Ik sprong een gat in de lucht toen ik hoorde dat ik was geslaagd en stond te popelen om mijn profiel te wijzigen, maar mijn geduld werd nog op de proef gesteld door administratieve verplichtingen: VOG aanvragen, inschrijf- en registratieformulier MfN invullen, alles opsturen, bellen, mailen en geduldig wachten. En nu is het zover; mijn MfN-registratie is voltooid. Eindelijk. Het was een lange, doch leerzame weg. Ik ben wel benieuwd wat er met mijn huidige registratie gebeurt als er straks een wettelijk mediatorregister komt. Ik volg de ontwikkelingen op de voet en geniet vooralsnog van mijn nieuwe titel.

Bouw veerkracht op, zodat je kunt terugveren Als professionele coach help je anderen om naar hun emoties te luisteren, zodat ze kunnen begrijpen hoe ze zich voelen, maar het is voor sommige mensen moeilijk om positief te blijven in deze situatie als ze niet weten hoe lang het zal duren. Dus waar kunnen we op dit moment hoop zoeken en hoe realistisch is het voor ons om simpelweg: kalm te blijven en door te gaan? Onze normale copingmechanismen worden tot het uiterste getest door de huidige 'blijf thuis'-beperkingen, dus graag deel ik enkele eenvoudige tips, trucs en technieken uit de coachingwereld met jullie. Ik hoop dat deze informatie over veerkracht je zal inspireren om gebruik te maken van de vaardigheden en ervaring die professionele coaches hebben om anderen te helpen. En hopelijk vind je deze ideeën over veerkracht nuttig. De eerste heeft alle informatie die nodig is om je te helpen focussen op hoe je je wilt voelen: Tip 1 - Focus op hoe je je wilt voelen Wat je denkt, houdt rechtstreeks verband met hoe je je voelt, dus als de wereldwijde pandemie het enige is waaraan je nu kunt denken, hoe voel je je dan? Onthoud dat we hier allemaal samen in zitten en dat je misschien niet kunt veranderen wat er gebeurt, maar je kunt wel veranderen hoe je je erover voelt. Werk voor de verandering achteruit en richt je op hoe jij je wilt voelen. Als je je bijvoorbeeld gelukkig wilt voelen, richt je dan op de dingen die je normaal gesproken gelukkig zouden maken. Het kan iets eenvoudigs zijn, zoals afspreken met familie en vrienden, maar dat is op dit moment niet mogelijk, maar je kunt nog steeds met ze praten of videochatten. We zien dat mensen virtuele feesten, quizavonden en zelfs bruiloften houden, dus pak pen en papier en kijk wat je gelukkig maakt. Taak 1 Maak een lijst van alle dingen die je gelukkig maken. Mogelijk moet je innovatief of creatief zijn om een manier te vinden om de dingen op je lijst nog steeds te doen. Sommige zijn wellicht niet mogelijk, vanwege de fysieke sociale afstand, maar ze kunnen worden gemarkeerd als de eerste dingen die je gaat doen, zodra de beperkingen zijn opgeheven. Tip 2: Doe de dingen die je interesseren Je hebt nu misschien tijd over, dus wat doe je om je dag te vullen als je thuis vastzit? We weten dat de dingen die ons interesseren normaal gesproken de dingen zijn die ons ook gelukkig maken, dus controleer die lijst snel vanuit taak 1 en voeg alle dingen toe die je interesseren. Je wilt bijvoorbeeld graag reizen en nieuwe dingen zien, maar dat is op dit moment niet mogelijk, maar je kunt internet gebruiken om een virtuele wereldreis te maken en deel deze ervaring online met familie en vrienden. Taak 2: Ga op internet. Het is nu een goed moment om: terug te kijken naar je vakantiefoto's en een reisblog te schrijven, die positieve restaurantbeoordeling te schrijven of je aan te melden voor afstandsonderwijs om je geest te voeden. Tip 3: Zorg voor je lichaam en geest Voor sommige mensen kan de huidige situatie stress veroorzaken die zowel fysiek als emotioneel is, dus hoe ga je om met stress en hoe blijf je actief? Je weet dat veel slaap krijgen, gehydrateerd blijven, een uitgebalanceerd dieet volgen en regelmatig sporten, je lichaam zal helpen om alles aan te kunnen, maar als je hieraan ook positieve mindfulness koppelt, kun je echte voordelen beginnen te voelen. Ga naar buiten, ga hardlopen of loop met je hond en gebruik de tijd weg van je normale omgeving om mindfulness te oefenen. Kijk om je heen en wees je volledig bewust van waar je bent en wat je doet, maar niet overweldigd door wat er gebeurt. Afhankelijk van waar je woont, zijn je keuzes mogelijk beperkt in wat je kunt doen, maar yoga bijvoorbeeld heeft slechts een klein vloeroppervlak nodig. Het is een geweldige mix van lichaam en geest, dus je kunt alle andere geluiden uitschakelen en je concentreren op hoe je ademt, beweegt en je lichaam vasthoudt. Taak 3: Maak elke dag tijd om iets fysieks te doen. Ga naar buiten als je kunt en laat de mensen om je heen weten dat je niet bereikbaar bent, dus neem even de tijd om je te concentreren op hoe je je voelt, naar je lichaam te luisteren en stil te staan bij hoe je positief kunt blijven. Tip 4: Blijf positief Sommige mensen zien het glas van nature als halfvol, dus wat kan de rest van ons doen als het er echt halfleeg uitziet? Op dit moment is het misschien moeilijk om je positief te voelen, vooral wanneer het 24-uurs voortschrijdend nieuws een constante update geeft over de impact die deze wereldwijde pandemie wereldwijd heeft, maar we weten dat de zaken weer normaal zullen worden. We weten misschien niet wanneer, maar als we zien hoe geweldig gemeenschappen kunnen zijn om samen te komen om te doen wat nodig is om dit te doorstaan, voelen we hoop. Door het script van je interne dialoog te wijzigen en bij te werken, klinkt dit veel optimistischer en zal het de impact die het op je heeft en hoe je erover denkt veranderen. Taak 4: Bekijk het nieuws slechts één keer per dag en schakel je nieuwswaarschuwingen uit. Probeer je voor te stellen hoe het leven volgend jaar zal zijn, zodat je niet overweldigd wordt door de huidige situatie en deel alle positieve informatie die je ziet met de mensen om je heen. Tip 5: Help anderen en maak tijd vrij voor familie en vrienden Iedereen heeft nu ondersteuning nodig, dus wat kun je doen om te helpen? Mogelijk kun je je aanmelden bij de voedselbank of andere initiatieven van vrijwilligersorganisaties of gewoon bij je buren checken hoe het met hen gaat. Wat je ook doet, het zal helpen. Het zal anderen helpen en het zal jou helpen. Als je je huis niet kunt verlaten dan zijn je opties beperkt, dus zorg ervoor dat je de hulp krijgt die je nodig hebt en blijf in contact met zoveel mogelijk mensen. Praten en luisteren is de grootste verdediging die we nu hebben tegen verveling, frustratie en eenzaamheid. Praten over hoe je je voelt, kan helpen om de zaken weer in perspectief te plaatsen en je veerkracht op te bouwen terwijl we samen door deze moeilijke periode gaan. Praten maakt ons ook gelukkig, dus maak volop gebruik van de technologie die we hebben en blijf praten. Taak 5: Maak een lijst van alle mensen met wie je graag praat en bel ze snel. Praat over van alles en nog wat. Als je lacht dan verhoogt het gelukshormoon endorfine. Neem contact op met iemand van wie je niets hebt gehoord en kijk hoe het met diegene gaat. Omdat hij of zij misschien niet is gebeld, kan jouw telefoontje precies zijn wat iemand op dat moment hard nodig heeft. Bron: MyCoachingToolkit.com – 2020

‘Wat is mijn beroep eigenlijk onbelangrijk’, hoor ik iemand verzuchten. En ik vermoed dat veel mensen hetzelfde denken in een tijd waarin het coronavirus rondwaart en complete maatschappijen afhankelijk zijn van werknemers in vitale beroepen. Wat doet zo’n reflectie en constatering met mensen die geconfronteerd worden met dergelijke gedachten? Dit is in zekere zin afhankelijk van de mate waarin men zich met zijn eigen beroep identificeert.  Identiteitsconflict Ook waarden van mensen maken een geïntegreerd onderdeel uit van iemands identiteit. We ontwikkelen onze waarden in een langdurig socialisatieproces waarin ouders en andere gezinsleden, vrienden, leeftijdsgenoten, school, godsdienst en etnische achtergrond een belangrijke rol spelen (Handboek Mediation, 2017). Als anderen jouw waarden aantasten of je twijfelt aan je eigen waarde dan kun je last krijgen van een identiteitsconflict. Misschien is het tijd voor een beroepsmatige herwaardering of persoonlijke opwaardering. Sociale wezens Mensen zijn sociale wezens en zien zich primair verbonden met anderen. We willen verbinding maken met anderen en het gevoel hebben dat we ‘erbij horen’. De mens kan alleen overleven, zich ontwikkelen en opbloeien in verbinding met anderen. ‘Anderen nodig hebben’ wordt in onze maatschappij vaak als soft gezien, iets voor kinderen, zieken en bejaarden, iets wat eigenlijk thuishoort binnen het domein van de religie. Maar intuïtief weten we dat het kunnen hebben van echt contact ook een wezenlijke menselijke eigenschap is die ons plezier en geluk brengt als we het hebben. Deze behoefte aan contact, verbondenheid, gehechtheid, geborgenheid en veiligheid vormt het fundament onder ons bestaan. Erkenning en goedkeuring Voor veiligheid en verbondenheid zijn we dus afhankelijk van anderen. We hebben anderen ook nodig om onze identiteit te vormen; anderen bieden ons een ‘referentiekader’ en kunnen ons zo helpen onze eigen identiteit te vormen. Aan anderen kun je je visie op jezelf en op andere aspecten van de sociale werkelijkheid toetsen; anderen kunnen je behoefte aan erkenning en goedkeuring voldoen. Voor en na Corona Nu het coronavirus onze maatschappij ontwricht is er eindelijk erkenning en waardering voor vitale beroepen. We beseffen welke waarden er werkelijk toe doen en we vergelijken onszelf en ons beroep met dat van anderen. Nu bewoners van verpleeghuizen worden afgesloten van hun familie, vrienden en mantelzorgers dreigt het eenzaamheidsvirus. Hoe hiermee om te gaan? Gelukkig is de mens creatief en inventief en vinden we andere manieren om met elkaar in verbinding te blijven. Een meerwaarde zou zijn dat als we deze crisis straks hebben overwonnen de waardering, erkenning en verbinding die we nu voelen, blijft bestaan. En dat we niet alleen een medicijn en vaccin vinden tegen corona, maar dat we ook elkaar weer (blijvend) weten te vinden.